Travma, kelimesi psikoloji ve tıp alanında çeşitli anlamlara gelebilen bir terimdir. Pek çoğu ciddi olan ve genellikle vücuttaki bir organın kopması gibi bedende hasar oluşturan, fizyolojik veya ruhsal yaralanmalara
travma denir. Yaşanan bir patlama sonucunda vücutta oluşan fizyolojik hasarlara patlama
travması denilmektedir.
Ağır bir nesne veya dışarıdan gerçekleşen saldırılar sonucu oluşan fiziksel hasar künt
travma olarak adlandırılır. Herhangi bir şey nedeniyle delinmiş olan deri veya dokudaki fizyolojik hasara penetran
travma denilir. Çoğunlukla aşırı stres ve kaygı duymaya sebep olan ve yaşamı tehdit eden durumlarda ortaya çıkan ruhsal veya duygusal hasara psikolojik
travma adı verilir. Yaşlılarda görülen
travmalara geriatrik; çocuklarda görülen
travmalara ise pediatrik
travma adı verilir. Ayrıca stres düzeyini arttıran olaylara da
travma adı verilmektedir. Fakat böyle bilinmesine karşın,
travmanın asıl anlamı, ani ve beklenmedik bir şekilde oluşan, kişiye panik ve kaygı yaratan olayların geneline verilen isimdir.
Travmatik Yaşantı Olarak Nelere Denilebilir?
Kişide eğer gerçek bir hayati tehditle karşılaştığı algısıyla başbaşaysa, fiziksel veya ruhsal bir zararla karşılaşmışsa ya da tanık olmuşsa, bu karşılaşma anında ise aşı korku, panik, kaygı hissetmişse bu durum travmatik bir yaşantı olarak adlandırılabilmektedir.
Bu tür durumlarda genellikle kişide güveni kötüye kullanma, çaresizlik, acı, kafa bulanıklığı veya kayıp gibi hisler uyanmaktadır.
Bu fazlasıyla geniş olan
travma teriminin içerisinde tek seferlik olaylar (Kazalar, depremler, sel, ölümler, ameliyatlar) olduğu gibi, çoğunlukla tekrardan süregelen olaylarda (İstismarlar, tecavüz veya tacizler, savaşlar, şiddete dayalı aile vs.) olabilmektedir.
Travma Tedavisi Nasıl Olmalıdır?
Aslında travma yaşayan her insanın tedavi olması gerekmez. Normal olan durum, zaman geçtikçe aile, arkadaş ve çevrenin etkisiyle travmanın etkilerinin aşılmasıdır. Fakat bazen herkes için bu durum aynı olmayabilir. Eğer travma yaşayan bir kimsenin yaşam düzeni bozulmaya başladıysa, iş gücü kayıpları meydana geldiyse, beraberinde depresyon görülmeye başlandıysa ve kişi hayatını devam ettiremeyecek duruma kadar ulaştı ise profesyonel psikolog veya psikiyatr yardımı almak gereklidir.
Travma Tedavi Yolları Nelerdir?
- Bilişsel-davranışçı terapi
- Maruz kalma terapisi
- EMDR terapisi
- Travmaya eşlik eden depresyon var ise antidepresan tedavisi görülmesi gerekir.
- Eğer gerek görülürse hastaneye yatış yapılabilir.